Geschiedenis van het orgel

Schermafbeelding 2015-04-09 om 22.42.24Het orgel zoals het er sinds de restauratie en uitbreiding van 1974 uitziet

Het orgel in de Hervormde kerk van Den Ham is gebouwd door Johann Christoff Scheuer. Scheuer is geboren in het Duitse Emlichheim en heeft daarna nog in Coevorden en Zwolle gewoond. Hij is geen onbekende in deze omgeving, want hij bouwt ook orgels voor Hardenberg, Ommen, Dalfsen en Rijssen. Het orgel van Den Ham wordt in gebruikgenomen op 11 juli 1841. Bijzonder is dat een aantal Hammer gemeenteleden geld heeft ingezameld om het orgel te kunnen aanschaffen. De gemeente heeft namelijk net in 1839 een nieuwe kerk laten bouwen en er is geen geld meer voor orgel.

Het orgel heeft regelmatig onderhoud nodig, verschillende orgelbouwers hebben dan ook aan het instrument gewerkt. Meestal zijn dit kleine ingrepen, soms zijn daarbij pijpen vervangen. De orgelkas heeft verschillende kleuren gehad, zwart, wit en de kleur die het nu heeft. Dit is dezelfde kleur die het orgel ook had in 1841.

Tot 1958 had het op een balkon aan de torenkant gestaan. In dat jaar is de kerk uitgebreid. Het orgel is daarbij verplaatst naar de achterwand van het nieuwe gedeelte, de plek waar het ook nu nog staat.

Schermafbeelding 2015-04-09 om 22.42.39

 

Het orgel op zijn oorspronkelijke plek tegen de torenmuur, de orgelkas is witgeverfd

Rond 1970 is de staat van het orgel zo slecht, dat een restauratie noodzakelijk is. Er worden dan ook plannen gemaakt om het orgel groter te maken. Dit was in 1958 niet gebeurd, en sindsdien is het orgel eigenlijk te klein voor de kerk. De restauratie wordt in 1974 uitgevoerd door Flentrop Orgelbouw uit Zaandam. Het schilderwerk wordt gedaan door de fa. Wemekamp en de verbouwing van de orgelkas door de fa. Poel, beide uit Den Ham. Jan Jongepier is de adviseur bij de werkzaamheden.

Bij de restauratie wordt het oorspronkelijk orgel terug gebracht naar de situatie van 1841. De orgelkas krijgt daarbij weer de kleur uit 1841. Daarnaast wordt een tweede klavier en een vrij pedaal geplaatst, in de stijl van Scheuer. Het aantal registers wordt uitgebreid van 11 naar 27.

Schermafbeelding 2015-04-09 om 22.42.54

 

Een kijkje in het orgel. Dit is het tweede klavier, in 1974 toegevoegd door Flentrop Orgelbouw.

In 2012/2013 is het noodzakelijk dat het orgel schoongemaakt wordt, in bijna 40 jaar heeft zich veel stof verzameld in het orgel. Ook zijn een aantal verbetering gedaan, waardoor het orgel nog beter klinkt dan daarvoor.

Sinds de restauratie van 1974 worden in de zomer orgelconcerten gehouden. Meer hierover is te vinden op de website www.orgelconcertendenham.nl